Nạn đói ở Châu Phi: Chiến tranh, hạn hán và bệnh tật tấn công vào người dân Nam Sudan
30 tháng Ba, 2017
UNAMID Albert Gonzalez Farran CC
Thực phẩm và nước đã được mang đến cho những người đang chịu đau khổ, nhưng quân đội chặn đường.
Chiến tranh, hạn hán và bệnh tật đang tấn công vào người dân Nam Sudan, Liên Hợp quốc đã công bố nhiều vùng trong nước này thuộc khu vực có nạn đói.
Nhưng tình hình thậm chí còn tệ hơn, vì đây mới chỉ là một phần của sự khủng hoàng lương thực mở rộng ở Châu Phi. “Lần đầu tiên kể từ khi con người có thể ghi nhớ, có khả năng rất thật về bốn quốc gia đói kém — ở Somalia, Nam Sudan, Nigeria và Yemen — cùng nổ ra một lúc, đe dọa trên 20 triệu mạng sống,” theo một báo cáo hôm thứ Năm của New York Times.
Hạn hán gây nạn đói ở Nam Sudan, Roland Hansen thuộc Malteser Quốc tế nói, nhưng cuộc xung đột quân sự cũng góp phần vào đó. Chiến binh từ phía này hoặc phía kia đi vào các làng mạc và thường đốt nhà. Người dân không trồng trọt được, và “mọi thứ bị mất trắng trong một năm,” Hansen nói, ông là Trưởng Miền Nhóm Châu Phi/Cố vấn Chương trình Cấp cao cho việc cứu trợ nhân đạo cánh tay phải của Dòng Hiệp sĩ Malta.
El Fasher: Một ngông dân và người lãnh đạo cộng đồng địa phương ở Madjoub, Nam Darfur, Sudan thanh tra một con đập khô hạn trong địa phương. Ảnh của Albert González Farran, UNAMID
“Họ bỏ làng quê đi vào các thành phố, vào các trung tâm nơi họ được Liên Hợp quốc và các tổ chức như Malteser Quốc tế cấp dưỡng.” Không may một số người không thể đến được những trung tâm đó, vì họ bị “quấy rầy bởi các phe đang xung đột nhau” trên đường và “phải nấp vào trong các bụi cây,” ông nói. Một số người đã di tản hai hay ba lần.
Bệnh tật cũng đóng một vai trò. Ở Wau, thành phố lớn thứ hai ở Nam Sudan, hiện tại đang có 45.000 người di tản trong nước sống trong các trại, Hauser nói. “Nó rất chật chội, vì vậy có nguy cơ dịch bệnh rất cao,” ông nói.
Một số thành phố, chẳng hạn thủ đô Juba, sự lạm phát lên đến 900 phần trăm, góp phần vào sự khó khăn mua thực phẩm của người dân.
Khor Abeche: một người mẹ di tản và con của bà đang kiểm tra những vật dụng còn lại của ngôi nhà bị cháy của họ trong làng Khor Abeche, Sudan. Ảnh của Albert Gonzalez Farran, UNAMID
Nam Sudan được thành lập vài năm trước, chia tách từ Sudan sau nhiều thập kỷ xung đột giữa người Hồi giáo miền Bắc và người Ki-tô hữu miền Nam. “Nhưng nó rất yếu và không có cấu trúc và không có nhà nước lãnh đạo phát triển,” Hansen phàn nàn. Chỉ ba năm sau chia tách, những xung đội bắt đầu giữa những bè phái khác nhau của những nhóm phiến quân cũ. Trước đây họ là phiến quân, nhưng là những nhà chính trị không được huấn luyện, là những quan chức hành chính không được đào tạo. Theo ý tôi, chúng ta đã để cho quốc gia mới thành lập này một mình quá sớm. Đáng lẽ phải có sự hỗ trợ mạnh hơn của LHQ để xây dựng một cấu trúc chính quyền. Bây giờ chúng ta có một thảm họa là họ không hiểu nhau nữa — những nhóm sắc tộc chẳng bao giờ ưa nhau … Cộng đồng quốc tế và Liên Minh Châu Phi phải đầu tư nhiều hơn cho những đàm phán hòa bình.”
Theo báo cáo của Times, những nhân viên cứu trợ nói rằng có đủ thực phẩm và nước để giúp những người đang bị đau khổ ở các quốc gia này. “Nhưng cuộc xung đột vũ trang thường được tạo ra bởi những kình địch cá nhân giữa một vài người lật ngược cuộc sống của hàng triệu người khác, phá hủy những thị trường và làm cho giá cả những thứ thiết yếu bùng nổ mạnh, bản báo cáo nói.
Ở Nam Sudan, các những lực lượng phiến quân và lính của chính phủ đều cố tình ngăn chặn cứu trợ thực phẩm và bắt có những xe tải chở lương thực, các nhân viên cứu trợ nói. Hôm thứ Bảy, sáu nhân viên cứu trợ bị giết, làm cho những nỗ lực xoa dịu trở nên phức tạp hơn. Toàn bộ các cộng đồng bị bỏ rơi trên các vùng đầm lầy đầy bệnh sốt rét cố gắng sống sót nhờ những loài sen có thể ăn được và nguồn nước đầm lầy đầy các loại sâu bọ.
Cố gắng giải quyết tình hình, dòng Hiệp sĩ Malteser đang hỗ trợ giáo hội ở thành phố Wau, nơi những người di tản trong nước đang sống trong các khu phức hợp của giáo hội. “Chúng tôi cũng dùng những vùng đất nông nghiệp của giáo hội để trồng cấy lương thực để cung cấp cho người dân ở đó,” Hansen nói. Tổ chức cũng cố gắng giúp trẻ em đến trường và cho các bé ăn ở đó.
Người Công giáo Nam Sudan dâng lễ tại nhà thờ El Fasher ở Bắc Darfur, Sudan. Ảnh của Olivier Chassot
“Các em có thể tiếp xúc với những trẻ khác và có một chút cuộc sống bình thường,” ông nói. “Nếu không, nhiều em trong đó đã bị chấn thương vì di tản. Các em thường chứng kiến cảnh con người bị giết chết như thế nào. Vì thế trong trường học là một loại hình môi trường được bảo vệ.”
Tổ chức cũng đang hỗ trợ cho khoảng 1,2 triệu người tị nạn từ Nam Sudan ở Congo và Uganda.
Đức Thánh Cha Phanxico bày tỏ mong muốn đến thăm Nam Sudan cuối năm nay, và tuần này Giáo hoàng kêu gọi tất cả những bên liên quan đến cuộc xung đột đang diễn ra “cam kết không chỉ dừng lại ở việc đưa ra những tuyên bố, nhưng cũng phải cung cấp sự cứu trợ lương thực cụ thể và cho phép những cứu trợ đến được với những người dân đang bị đau khổ.” Gần đây, các giám mục của quốc gia này nói rằng “sự giết chóc, hãm hiếp, di tản cưỡng bức, tấn công vào các nhà thờ và phá hủy tài sản tiếp tục diễn ra trên khắp đất nước. Sự phân biệt đối xử diễn ra trên căn bản sắc tộc, và những ai bị coi là ‘kẻ thù’ đều bị giết, bị hãm hiếp, bị tra tấn, bị thiêu, bị đánh đập, bị cướp bóc, quấy rối, bỏ tù, bị buộc phải rời bỏ nhà cửa và bị cấm không được thu hoạch mùa màng của họ.’”
Một cộng đồng người tị nạn Sudan trở về nhà trong ngôi làng Seraf Jedad, West Darfur. Trong ảnh là một đứa bé trong làng. Ảnh của Albert Gonazalez Farran
Hãng thông tấn Fides nói rằng chính phủ đã kêu gọi những người tị nạn trở về các ngôi làng của họ, nhưng rất nhiều ngôi làng trong số này, các giám mục nói, “đã trở thành bãi đất trống,” trong khi một số thành phố đã trở thành “thành phố ma, vắng lặng không bóng một cư dân ngoại trừ những lực lượng an ninh, có lẽ thế, thuộc các thành viên của một phe phái hay bộ tộc.”
Tổ chức Catholic Relief Services đã cung cấp sự cứu trợ lương thực cho khoảng 800.000 người ở Jonglei State thuộc vùng trung tâm của Nam Sudan, nơi đây có những tỷ lệ đói và suy dinh dưỡng không kém những vùng đã được nói đến. Ở Uganda, CRS cũng nhanh chóng có sự đáp lời để hỗ trợ người dân Nam Sudan đang đổ tràn qua biên giới tìm kiếm nơi sinh nhai thoát khỏi cái đói và bạo lực. CRS và những nhóm cộng tác đang tập trung vào hệ thống vệ sinh và việc vệ sinh để tránh các dịch bệnh, cũng như vật chất và sự hỗ trợ trong việc xây dựng lại nơi ở. Một con số ước chừng 2000 người Nam Sudan vẫn tiếp tục vượt biên giới sang Uganda mỗi ngày.
[Chuyển ngữ: TRI KHOAN 31/03/2017]
